Dysplazja stawu biodrowego

Dysplazja stawu biodrowego

Dysplazja biodra to wrodzona anomalia w budowie stawu biodrowego. Termin dysplazja
obejmuje wszystkie nieprawidłowości anatomiczne w obrębie stawu biodrowego, które mogą być wrodzone lub rozwinąć się w okresie noworodkowym lub niemowlęcym.
Staw biodrowy jest stawem kulistym. W prawidłowo funkcjonującym stawie biodrowym
zaokrąglona głowa kości udowej spoczywa w panewce kości biodrowej. W łagodnych postaciach dysplazji głowa kości udowej porusza się delikatnie w panewce do przodu i do tyłu, powodując, niestabilność stawu. W bardziej poważnych przypadkach głowa kości udowej może znaleźć się całkowicie poza panewką, lecz czasami można ją tam wprowadzić ponownie. W przypadkach najpoważniejszych głowa kości udowej nie sięga nawet do panewki kości biodrowej, w której powinna być stabilnie osadzona. Istotnym jest, aby dysplazję stawów biodrowych u dzieci rozpoznać jak najwcześniej dzięki czemu możliwe będzie wdrożenie odpowiedniego leczenia i uniknięcie problemów ortopedycznych w późniejszym życiu.

Do czynników etiologicznych wpływających na powstanie rozwojowej dysplazji stawu biodrowego w okresie życia wewnątrzmacicznego należą :
- czynniki mechaniczne (duża masa płodu, położenie miednicowe, małowodzie, pierwsza ciąża,
ułożenie płodu plecami do lewego boku matki i tym samym wymuszone, przez kręgosłup matki, przywiedzenie w stawie biodrowym)
- czynniki hormonalne (zwłaszcza relaksyna)
- czynniki genetyczne (zarówno występowanie wady u jednego z rodziców lub rodzeństwa, jak również genetycznie uwarunkowana wiotkość stawowa).

Dysplazji stawu biodrowego u dzieci nie można zapobiegać, lecz jej wczesne wykrycie
i odpowiednie leczenie zapewnia większości dzieci normalny rozwój i brak problemów ze stawami biodrowymi w przyszłości.
Początkowo dysplazja stawu biodrowego nie powoduje bólu, lecz nieleczona może prowadzić do znaczącego upośledzenia funkcji stawów. Dzieci z nieleczoną dysplazją stawu biodrowego mają
nierównej długości nogi, co może prowadzić do wytworzenia nieprawidłowego chodu, bólu w biodrze i ogólnego zmniejszenia zdolności ruchowych.
Dysplazja stawu biodrowego u dzieci zwykle dotyczy jednej strony ciała, częściej lewej.
Niemowlęta zwykle nie wykazują oczywistych oznak obecności dysplazji stawu biodrowego.
W badaniu stwierdza się:
- po porodzie – niemożność poruszenia udem na zewnątrz tak samo daleko, jak udem przeciwnym; słyszalny dźwięk lub wyczuwalne zgrubienie w czasie rutynowych badań kontrolnych; nierówną długość nóżek; asymetryczne fałdy skóry na udach w sąsiedztwie pachwiny i pośladków;
- po 3 miesiącach – asymetrię ruchu w biodrze i wyraźne skrócenie nogi po stronie dysplazji;
- u starszych dzieci – pogłębioną krzywiznę kręgosłupa kompensującą nieprawidłowe
ukształtowanie stawu biodrowego.

Leczenie zachowawcze polega na prawidłowym ustawieniu elementów stawu i utrzymanie go przez odpowiednio długi okres czasu.
Po rozpoznaniu dysplazji najczęściej zaleca się:
-układanie na brzuchu
-tzw. szerokie pieluchowanie, czyli układanie pieluszek w taki sposób, 
aby trzymały nóżki dziecka w pozycji „żabki”. Najlepsze są do tego pieluchy tetrowe - dwie składamy w prostokąt, a trzecią, złożoną w trójkąt nakładamy na pozostałe.
-stosowanie poduszki Frejki, szelki Pavlika, orteza Tübinger dzieki, którym uzyskujemy
odpowiednie ułożenie kończyn dolnych czyli w odwiedzeniu i zgięciu, stawy kolanowe i stopy są wolne ruchowo.

 

Najlepszą pozycją złożeniową u dziecka jest tak zwana pozycja siedząco-kuczna. Tę samą
pozycję przyjmuje dziecko w łonie matki. Wykorzystanie i utrzymanie jej po narodzeniu,
maksymalnie przyspiesza właściwy i niezakłócony rozwój bioder. Orteza odwodząca biodra Tübinger, wymusza zgięcie stawu biodrowego dziecka pod kątem ponad 90° oraz niewielkim odwiedzeniem — taka pozycja odpowiada naturalnej pozycji, przyjmowanej spontanicznie przez zdrowe dziecko. Orteza jest w pewnym sensie narzędziem przedłużenia etapu rozwoju płodu w łonie matki.

Opracowanie: 

mgr Dorota Kowalczyk

Grafika pochodzi z google