Zespół cieśni nadgarstka

Zespół Cieśni Nadgarstka

Zespół cieśni nadgarstka  (CTS – ang. carpal tunel syndrome)  to  schorzenie  powstałe 
w wyniku ucisku nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka. Dotyczy 1-5% ogólnej populacji, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet około 50 roku życia. Zazwyczaj dotyczy ręki dominującej, rzadziej występuje obustronnie (około 10% wszystkich przypadków). 

RYS. 1 Kanał nadgarstka

Kanał  nadgarstka  tworzą   kości  nadgarstka  i  troczek  zginaczy  (bardzo  mocne
łącznotkankowe  pasmo). Oprócz nerwu pośrodkowego  przebiegają  w nim ścięgna  i pochewki mięśni przedramienia i dłoni. 

OBJAWY
Gdy dojdzie do zwiększenia, któregoś z elementów wchodzących w skład kanału nadgarstka (np. obrzęk pochewek ścięgnistych) lub zmniejszenia objętości samego kanału (guz, ganglion, przerost troczka zginaczy), dochodzi do wzrostu ciśnienia wewnątrz tkankowego i ucisku na nerw pośrodkowy. Powoduje to zmiany niedokrwienne nerwu, co w konsekwencji daje subiektywne objawy, takie jak:
• ból  w  okolicy  nadgarstka,  dłoni,  czasem  –  przedramienia  i  barku  (ból  często  nasila się w nocy)
• drętwienie i mrowienie palców I-III (kciuka, palca wskazującego i środkowego)
• uczucie porannej sztywności
• zaburzenia czucia (rys. 2)
• zaburzenia wegetatywne (suchość skóry, swędzenie, zaburzenia naczynioruchowe)
• osłabienie chwytu, brak precyzji i ograniczeni ruchów dłoni

Rys. 2 kolor zielony-zakres unerwienia czuciowego n. pośrdokowego

CZYNNIKI RYZYKA
Zespół cieśni nadgarstka coraz częściej jest rozpoznawany jako choroba zawodowa. Prace
narażające   na  tą  chorobę  wiążą  się  ze  specyficznym  ustawieniem  ręki  podczas  pracy (naprzemienne ruchy zginania i prostowania), chwytanie i utrzymywanie przedmiotów, powtarzalne precyzyjne ruchy, praca narzędziami wibrującymi oraz ciężka praca fizyczna. Do czynników ryzyka pozazawodowych zaliczamy:
• choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca, niedoczynność tarczycy, dna moczanowa, amyloidoza)
• zmiany zapalne i zwyrodnieniowe stawów
• urazy (np. złamania kości nadgarstka)
• ciąża
• otyłość
• hormonoterapia

PROFILAKTYKA I LECZENIE

Rys. 3 kinesiotaping

Podczas  kwalifikacji  pacjentów  do  leczenia  zachowawczego  lub  operacyjnego  brane pod uwagę są: nasilenie objawów, stopień uszkodzenia nerwu pośrodkowego oraz współistniejące schorzenia  i  deformacje  anatomiczne.  Decyzja  o  leczeniu operacyjnym  powinna  zapadać po wyczerpaniu możliwości leczenia zachowawczego, do którego zaliczamy:

• Okresowe unieruchomienie
• Farmakoterapia – leki przeciwzapalne, przeciwbólowe
• Automobilizacje splotu ramiennego i nerwu pośrodkowego – poprawa ruchomości nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka. Metoda ta polega na wykorzystaniu poślizgu nerwu w czasie ruchu. 
• Kinesiotaping
• Fizykoterapia
• Fala ultradźwiękowa (UD) – pobudza regenerację uszkodzonego nerwu pośrodkowego, zwiększa elastyczność tkanki łącznej, działa przeciwbólowo
• masaż  wirowy  –  zmniejsza  napięcie  mięśniowe,  poprawia  ukrwienie,  działa przeciwbólowoBiostymulacja laserowa i impulsowe pole magnetyczne – działanie przeciwbólowe, 

Zaleca się zmianę pracy, jeśli ma ona wpływ na rozwój choroby. Jeśli jest to niemożliwe

wskazane są częste przerwy w celu rozluźnienia i odpoczynku ręki.
Jeśli  jednak  konieczne  jest  przeprowadzenie  zabiegu  operacyjnego,  w  celu uwolnienia nerwu  pośrodkowego  warto  zaopatrzyć  się  w  kilka  przyborów potrzebnych  do  rehabilitacji pooperacyjnej. 

Rys. 4 Artykuły do ćwiczeń

ZAOPATRZENIE ORTOPEDYCZNE
W  leczeniu  zachowawczym  i  pooperacyjnym  stosowane  jest  unieruchomienie  stawu
nadgarstkowego  i/lub  ręki  w  celu  odciążenia  kończyny,  zmniejszenia  stanu  zapalnego i dolegliwości bólowych. Szczególne zastosowanie znajduje tutaj specjalistyczne zaopatrzenie ortopedyczne. 

Rys. 5 orteza nadgarstka

Opracowanie: lic. Katarzyna Waszkiewicz
fizjoterapeuta

PRZYDATNE INFORMACJE DLA PACJENTA 
ortezy nadgarstka
artykuły do ćwiczeń
pozostałe artykuły do ćwiczeń

Grafika pochodzi z google