Uszkodzenie stożka rotatorów (Zespół bolesnego barku)

Uszkodzenie stożka rotatorów

Stożek  rotatorów  tworzą  4  ścięgna  mięśni:  podłopatkowego,  nadgrzebieniowego,
podgrzebieniowego  i  obłego  mniejszego,  których  przyczepy  znajdują  się  na łopatce.  
Jego  funkcja  polega  na  dynamicznej  stabilizacji  głowy  kości  ramiennej  w  panewce  co umożliwiają  prawidłową  funkcję  barku  w  spoczynku  i  podczas  ruchu.
Mięśnie  stożka  rotatorów  uczestniczą  również  podczas  ruchów  odwodzenia,  rotacji
wewnętrznej i zewnętrznej w stawie ramiennym.

rys 1. anatomia barku

Gdy jedno lub więcej ścięgien stożka rotatorów ulegnie zerwaniu, ścięgno przestaje być ściśle przytwierdzone do głowy kości ramiennej. W większości przypadków dochodzi do zerwania mięśnia nadgrzebieniowego i jego ścięgna, ale inne części  stożka  rotatorów także mogą ulec uszkodzeniu.  W  wielu  przypadkach  zerwanie  ścięgien  rozpoczyna  się  od  ich  naderwania.
W miarę jak proces postępuje, ścięgno może przerwać się całkowicie.

Rodzaje zerwania ścięgien:

• Częściowe zerwanie-dotyczy tkanek miękkich, ale nie odrywa ich całkowicie.
• Zerwanie  ścięgna  na  całej  jego  grubości-  ten  typ  zerwania  jest  zwany  także całkowitym zerwaniem. Dochodzi do rozdzielenia tkanek miękkich na dwie części. W  wielu  przypadkach  ścięgna  zrywają  się  w  miejscu  przyczepu  do  głowy kości  ramiennej.  Przy  zerwaniu  całkowitym  dochodzi  do  powstania  otworu w ścięgnie. 

Przyczyny zerwania ścięgien: 

• Ostry  uraz,  upadek  na  wyprostowaną  kończynę  górną,  czemu  może  towarzyszyć złamanie kości ramiennej, obojczyka lub zwichnięcie stawu ramiennego.

 

rys 2. upadek

• Uszkodzenie  stożka  może  być  również  spowodowane  jednorazowym dużym rozciągnięciem, przeciążeniem i uszkodzeniem ścięgna, np. przy dźwignięciu z  nagłą  rotacją  ramienia  lub  powtarzającymi  się  przeciążeniami  związanymi z   uprawianiem wyczynowego sportu lub pracą fizyczną. 

 

rys. 3 tenis

• Przewlekłe  uszkodzenia  stożka  rotatorów  mogą  przebiegać  bezobjawowo  i  być związane  z  fizjologicznym  procesem  zużywania  się  tkanek  miękkich  w  narządzie ruchu, do którego przyczyniać się mogą:

1. pogorszenie  unaczynienia,  mikrokrążenia  okolicy  ścięgna  i  osłabienie  struktur
   tkanek miękkich,
2. zmiany zwyrodnieniowe stawu barkowego,
3. nadmierna ruchomość stawu,
4. konflikt  podbarkowy  (drażnienie  ścięgien  przez  wyrośla  kostne  na  powierzchni
   wyrostka barkowego),
5. ciasnota podbarkowa (zmniejszenie przestrzeni podbarkowej)

   

   rys. 4 ciasnota podparkowa

  Objawy uszkodzenia: 

• specyficzne  dolegliwości  bólowe  (przy  uszkodzeniu  nagłym  ból  jest  ostry,
  przy  przewlekłym  ból  może  się  nasilać  z  czasem  i  przy  konkretnych  ruchach)
  zlokalizowane  na  samym  szczycie  barku,  po  jego  boku  lub  po  zewnętrznej  stronie ramienia, uniemożliwiają ruchy odwodzenia i zginania kończyny
• ograniczenie ruchomości w stawie
• ból podczas odpoczynku i w nocy, szczególnie przy leżeniu na chorym barku
• zmniejszenie siły mięśniowej (osłabienie kończyny)  
• czasami występują trzeszczenia i przeskakiwanie w barku

  

  rys. 5 ból w obrębie stawów barkowych

Leczenie:
 
Leczenie nieoperacyjne obejmuje:
1.  Modyfikacja czynności ruchowych  dnia  codziennego, głównie związanych  z ruchami
ponad głową
2.  Stosowanie  doustnych  leków  przeciwbólowych  i  niesteroidowych  leków
przeciwzapalnych, maści przeciwzapalnych i przeciwobrzękowych
3.  Jeżeli,  pomimo  stosowania  doustnych  leków  przeciwbólowych,  ból  nie  ustępuje,
można  zastosować  zastrzyki  sterydowe  (blokada).  Należy  jednak  wystrzegać  się
podawania  zastrzyków  sterydowych  więcej  niż  2  razy,  gdyż,  sterydy  podawane
do przestrzeni podbarkowej w nadmiarze mogą uszkadzać stożek rotatorów.
4.  Fizykoterapia(krioterapia  i  jonoforeza  przeciwzapalna,  elektrostymulacja  mięśni 
Kinesiotaping  (dynamiczne  plastrowanie)-  jest  skutecznym  narzędziem
terapeutycznym  w  dziedzinie  fizjoterapii. W  efekcie  odpowiednio  dobranej  aplikacji
pacjent  zyskuje  m.  in:  zmniejszenie  bólu,  zachowanie  pełnego  zakresu  ruchów,
normalizacje napięcia mięśniowego, poprawę mikrokrążenia.

rys. 6 okłady chłodzące i kriostymulacja

Okłady oraz taśmy do kinesiotapingu odnaleźć można na:
kinesiotaping

rys. 7 taśmy do kinesiotaping'u

rys. 8 aplikacja plastrów kinesiotaping

6.  W  leczeniu  zachowawczym  i  pooperacyjnym  stosowane  jest  unieruchomienie  barku
w celu odciążenia go, zmniejszenia stanu zapalnego i dolegliwości bólowych.
Szczególne zastosowanie znajduje tutaj specjalistyczne zaopatrzenie ortopedyczne.

Odpowiednie zaopatrzenie ortopedyczne odnaleźć można na :
ortezy kończyny górnej


7.  Kinezyterapia  w  początkowym  procesie  leczenia  ma  na  celu  złagodzenie  bólu
i  wzmocnienie  mięśni  które  nie  są  uszkodzone,  odciążając  tym  samym  uszkodzone
tkanki.  Terapeuta  edukuje  pacjenta,  ostrzega  które  ruchy  są  niekorzystne  i  powoli
wprowadza  odpowiednie  ćwiczenia.  Osoby  po  wykonanym  zabiegu  natomiast
usprawnianie  rozpoczynają  już  dobę  później,  aby  jak  najszybciej  przywrócić
ruchomość  w  operowanym  stawie.  Początkowo  bazuje  się  na  ćwiczeniach  biernych
stawu barkowego lub wspomaganych przez drugą rękę pacjenta/terapeuty. Kolejnym
etapem są ćwiczenia czynne, ale nadal ważne jest aby nie przeciążyć ramienia. Można
wykonywać  ćwiczenia  z  lekkim  oporem,  wzmacniające  mięśnie,  rozciągające 
i  stabilizujące.  Należy  sięgać  po  lekkie  rzeczy,  ćwiczyć  rotacje  wewnętrzną,
zewnętrzną i zginanie ramienia. 

Przykładowe ćwiczenia:
Pokazują  one  wyłącznie  jak  może  wyglądać  rehabilitacja,  nie  zastępują  wizyty
u fizjoterapeuty!
Ćwiczenia wzmacniające:
1.pozycja  wyjściowa:  w  pozycji  stojącej  umieszczamy  miękką  piłkę  między  tułowiem  a ramieniem wykonywany ruch:  przywodzimy kończynę górną w kierunku tułowia i staramy się utrzymać napięcie przez 10 s z prawidłowym ustawieniem łopatki

rys 9. pozycja boczna

2. pozycja wyjściowa: leżymy na boku z ugiętymi stawami kolanowymi oraz przedramieniem
położonym pod głową. Elastyczna taśma zostaje owinięta wokół barku.
wykonywany  ruch:  wykonujemy  ruch  barku  w  kierunku  tylno-górnym.  Ćwiczenie  należy
wykonywać powoli.

rys. 10 pozycja stojąca, ćwiczenie z piłką

  Ćwiczenie stabilizujące:
1.pozycja  wyjściowa:  pozycja  stojąca,  przodem  do  ściany,  ręka  utrzymana  na  wysokości
głowy przyciska piłkę do ściany.
wykonywany ruch: toczenie piłki w kierunku góra/dół do granicy bólu 

rys. 11 pozycja stojąca, ćwiczenia z piłką przy ścianie

Ćwiczenie zwiększające zakres ruchomości:
1.  pozycja  wyjściowa:  leżenie  na  plecach,  laskę  gimnastyczna  utrzymujemy  nachwytem, kończyny górne opuszczone na biodra wykonywany  ruch:  wznosimy ramiona  na  głowę do  granicy bólu  a kolejno z powrotem do bioder.

rys. 12 pozycja leżąca, ćwiczenia z laską gimnastyczną

  Przyrządy do ćwiczeń znajdziecie tutaj

Jeśli  ból  i  zaburzenia  funkcji  pomimo  rehabilitacji  trwającej  kilka  miesięcy  się  utrzymująnależy  rozważyć  zabieg  chirurgiczny  polegający  na  odbarczeniu  przestrzeni  podbarkowej przez  resekcję  więzadła  kruczo-barkowego,  częściowej  resekcji  wyrostka  barkowego oraz usunięciu zmienionej kaletki podbarkowej.

Opracowanie:
Adrianna Faron 

Przydatne informacje dla pacjenta:

• artykuły do rehabilitacji
• ortezy na kończynę górną
• sprzęt profilaktyki zdrowia

Grafika pochodzi z google