Obrzęk limfatyczny
Najbardziej wyraźną oznaką zaburzeń funkcji limfy jest opuchlizna- obrzęk limfatyczny.
Nie zawsze pojawia się od razu . Może rozwijać się stopniowo, co spowodowane jest ciągłym
przeciążeniem prawidłowo funkcjonujących naczyń limfatycznych.
Zanim jednak o dolegliwościach i sposobach radzenia sobie z nimi, kilka zdań na temat przyczyn
ich powstawania.
 |
| ry. 1 Topografia układu limfatycznego |
Słów kilka o układzie limfatycznym
Większość nas słysząc słowo „limfa” ma na myśli węzły chłonne, które z łatwością możemy
zlokalizować np. w szyi i pachwinach oraz, że mogą powiększać się w momencie infekcji.
Tak naprawdę węzły chłonne są częścią większego systemu, zwanego układem limfatycznym.
Układ limfatyczny (chłonny) rozwija się wspólnie z układem krwionośnym pozostając z nim w związku anatomicznym i czynnościowym. W przeciwieństwie do układu krwionośnego jest
układem otwartym co oznacza, że drobne naczynia chłonne otwierają się bezpośrednio
do przestrzeni międzykomórkowej. Układ chłonny tworzą naczynia chłonne włosowate i zbiorcze,
pnie chłonne, przewody chłonne , węzły chłonne i chłonka czyli limfa.
Naczynia układu limfatycznego zanurzone są bezpośrednio w organach , z których pochłaniają płyn
tkankowy i białka , by je usunąć. Ten płyn tkankowy to nic innego jak limfa, która przeciwieństwie
do krążenia krwi, zawsze płynie jednokierunkowo od tkanek do serca.
Chłonka (limfa) jest płynem ustrojowym o lekko żółtawym zabarwieniu o składzie chemicznym
i biologicznym podobnym do składu osocza krwi. Limfa przesączana jest z naczyń krwionośnych
do przestrzeni międzykomórkowych , gdzie omywając komórki oddaje im substancje pokarmowe
a odbiera od nich produkty przemiany materii. Stąd jest zbierana do naczyń chłonnych , kolejno przechodzi przez filtr w węzłach chłonnych, skąd dużymi naczyniami jest doprowadzana do naczyń
krwionośnych. Przepływ limfy spowodowany jest rytmiczną pulsacją ścian naczyń limfatycznych
( na przemian kurczących się i rozkurczających ).
Zatem istotna funkcja regulacyjna układu limfatycznego polega na usuwaniu zbędnych substancji
komórkowych rozpuszczonych w wodzie. Nadwyżka pochłoniętej wody jest usuwana z systemu
limfatycznego do węzłów chłonnych . Należy, także wspomnieć , że układ limfatyczny odgrywa
znaczącą rolę w całym systemie immunologicznym organizmu.
Przyczyny osłabienia układu limfatycznego
Istnieje szereg różnych przyczyn zaburzających funkcjonowanie układu limfatycznego. Ogólnie
obrzęki limfatyczne , można podzielić na : pierwotne i wtórne. Obrzęk limfatyczny pierwotny jest
wrodzony, zazwyczaj spowodowany nieprawidłowym rozwojem naczyń limfatycznych lub ich
brakiem. O wtórnym obrzęku limfatycznym , mówimy wówczas gdy dochodzi do uszkodzenia
zdrowego układu limfatycznego na skutek np. urazu, zwichnięcia, uszkodzeń w trakcie zabiegów
operacyjnych, infekcji bakteryjnych i grzybicznych, w radioterapii, w przebiegu leczenia
nowotworów.
Klinicznie stopnie nasilenia obrzęku limfatycznego zdefiniowane są w następujący sposób:
- stopień 0 (utajony)- układ limfatyczny działa nieprawidłowo ale dzięki samoistnym
- stopień I (odwracalny) - układ chłonny lekko przeciążony, pojawia się delikatna opuchlizna,
- ustępuje stopień II (samoistnie nieustępujący)- obrzęk jest twardy i zwłókniały, cechuje go
- stopień III (słoniowacizna) - obrzęk jest bardzo duży, skóra stwardniała często z naroślami
Najskuteczniejszą metodą leczenia obrzęku limfatycznego jest Kompleksowa Terapia
Przeciwobrzękowa (KTP) w skład, której wchodzi :
- ochrona i pielęgnacja skóry
rys. 2 Naczynia limfatyczne - drenaż limfatyczny
- kompresoterapia
- rehabilitacja ruchowa
w pracy z terapeutą czy lekarzem oraz samodyscypliny i właściwego zaopatrzenia ortopedycznego.
O ile drenaż limfatyczny manualny nie może odbyć się bez sprawnych rąk terapeuty, o tyle
kompresoterapia, rehabilitacja (po wcześniejszej konsultacji z fizjoterapeutą), może być
wykonywana przez pacjenta samodzielnie z użyciem sprzętów medycznych .
Co z pewnością się przyda
- kompresoterapia przy użyciu odzieży uciskowej (podkolanówki, rękawy, pończochy,
- rehabilitacja z wykorzystaniem: klinów elewacyjnych, wałków, kształtek, poduszek,
Pozytywne zakończenie terapii
Konsekwentne stosowanie się do terapii KTP daje pacjentowi możliwość skutecznego leczenia
i zapobiegania powstawaniu obrzęków limfatycznych. Należy pamiętać, że sukces zależy tylko
i wyłącznie od właściwej współpracy z terapeutą, obserwacji , profilaktyki. Zwracajmy uwagę na
zbilansowaną dietę, albowiem nadwaga to dodatkowy ciężar dla naszego układu chłonnego,
dbajmy o właściwą aktywność fizyczną gdyż pracujące mięśnie usprawniają krążenie krwi i limfy
przeciwdziałając w ten sposób tworzeniu się zastojów.
Pomocne informacje dla pacjenta:
Opracowanie: mgr Dorota Kowalczyk
biolog, fizjoterapeuta
grafika pochodzi z google
Komentarze
Prześlij komentarz