Choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych, czyli gonartroza jest powszechną
przypadłością dotykająca wiele osób. Niektóre źródła podają, że na gonartrozę w Polsce cierpi nawet 2 mln osób. W większości są to kobiety (nawet 75% wszystkich przypadków). Zwiększone występowanie choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych u płci żeńskiej tłumaczy się przeciążeniami powstałymi wskutek biomechaniki, natomiast u mężczyzn częstsze jest podłoże urazowe.
niszczenia i odbudowywania się chrząstki stawowej. Najczęściej w sutek przeciążeń i złego trybu życia, chrząstka nie ma optymalnych warunków do odbudowy, kiedy zaczynają przeważać procesy niszczenia pojawia się choroba zwyrodnieniowa.
• Ból- tzw. „ból startowy”, a następnie ból spoczynkowy oraz nocny,
• Sztywność stawu - zwykle krótkotrwała, występująca głównie rano i
po dłuższym bezruchu,
• Ograniczenie zakresu ruchów zgięcia i prostowania,
• Trzeszczenia stawowe,
• Tkliwość okolicy stawu,
• Niewielki obrzęk – występujący wskutek zgrubienia błony maziowej,
• Niestabilność stawu,
• Zaburzenia chodu,
• Zaniki mięśniowe- głównie mięśnia czworogłowego uda,
w zaawansowanej postaci choroby,
• Charakterystyczne zmiany widoczne w obrazie RTG.
Chorobę zwyrodnieniową pod względem przyczyny możemy podzielić na dwie postacie:
pierwotną i wtórną. Uważa się, że postać pierwotna to aż ok. 80% przypadków gonartrozy.
Co to znaczy postać pierwotna? W skrócie możemy powiedzieć, że w tej postaci nie można stwierdzić jednoznacznej przyczyny wystąpienia zniszczeń elementów stawowych. Najczęściej jest ona związana z wiekiem i zużyciem stawu podczas całego życia człowieka, dlatego występuje głównie u osób starszych.
Postać wtórna jest wynikiem działania na staw niekorzystnych czynników (np. uraz,
choroba), które wstępnie uszkadzają struktury w obrębie stawu, dając podłoże do rozwinięcia się
choroby zwyrodnieniowej. Ta postać gonartrozy pojawia się zwykle wcześniej, u ludzi młodszych.
Profilaktyka
Zamiast leczyć lepiej jak najwcześniej zapobiegać. Jak? Ruch, ruch i jeszcze raz ruch,
aczkolwiek dobrze dobrany i prowadzony. Aktywność fizyczna w stopniu umiarkowanym jest zbawieniem dla naszych stawów kolanowych. Przede wszystkim powinniśmy ćwiczyć
w odciążeniu ale z oporem- najlepiej elastycznym.
Wśród wskazanych dla kolan aktywności oprócz ćwiczeń w wodzie, możemy wyróżnić
jazdę na rowerze lub w wersji stacjonarnej: na rotorze. Ćwiczenia te pozwolą rozruszać stawy kolanowe i odżywić chrząstkę stawową. Poprawią także metabolizm mięśni nóg, usprawnią krążenie i ogólną wydolność organizmu.
gimnastyczne z dużą piłką rehabilitacyjną. Poprzez umieszczenie nóg na piłce tworzymy naszym stawom kolanowym warunki odciążenia, co w połączeniu z ruchem odżywia chrząstkę.
Ściskanie piłki między kolanami , naciskanie piłki umieszczonej pod kolanem czy toczenie piłki po ścianie lub podłodze to tylko nieliczne rodzaje ćwiczeń usprawniających stawy kolanowe.
Elastyczne taśmy natomiast pozwolą na poprawę siły mięśni nóg, szczególnie
czerwonogłowego, a także pośladków, przywodzicieli i odwodzicieli uda.
pozwala na zmniejszenie nacisku powierzchni stawowych w kolanie. Będą ku temu pomocne wszystkie powyższe przykłady ćwiczeń oraz aktywność ruchowa, szczególnie ta wodna jak pływanie czy aqua-aerobik.
Leczenie zachowawcze
Leczenie choroby zwyrodnieniowej powinno być procesem interdyscyplinarnym, który
uwzględnia działania lekarzy, fizjoterapeutów, pielęgniarek i terapeutów zajęciowych. Przede wszystkim jednak w leczeniu zachowawczym powinna przeważać fizjoterapia.
W leczeniu zachowawczym choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego powinno
stosować się wszystkie ćwiczenia wymienione powyżej w rozdziale „Profilaktyka”.
Wykwalifikowany fizjoterapeuta będzie również w stanie poprawić stan stawu poprzez stosowanie różnych technik terapii manualnej. Do leczenia powinna również być włączona prawidłowo stosowana fizykoterapia.
w łagodzeniu objawów gonartrozy, szczególnie bólu i sztywności. Warto zaopatrzyć się
w tzw. okład ciepło-zimno, który możemy stosować przeciwbólowo przy stanie ostrym (po schłodzeniu w lodówce) ale także w stanie przewlekłym aby poprawić odżywienie stawu oraz działać przeciwbólowo (po ogrzaniu w ciepłej wodzie).
Kwas hialuronowy również wykorzystywany jest pomocniczo w leczeniu chorób kości i stawów – zwłaszcza przy ich zwyrodnieniu- dowiedz się więcej.
Leczenie operacyjne
Polega ono najczęściej na wymianie powierzchni stawowych kolana i zastąpienie ich
endoprotezą. Zabieg endoprotezoplastyki jest obecnie powszechnie stosowany u chorych z dużymi ograniczeniami zakresów ruchów, dolegliwościami bólowymi (spoczynkowy) i dużym zaawansowaniem choroby.
Po zabiegu fizjoterapeuta stopniowo wprowadza ruch i odpowiednie ćwiczenia
operowanej nogi a także uczy pacjenta chodu o kulach.
Jak poprawnie chodzić o kulach?
kul można wymienić nakładki podwyższające na toaletę oraz specjalne krzesła do stosowania w wannie lub pod prysznicem. Zmniejszają one ryzyko poślizgnięcia się u pacjentów po operacji kolana, u których ruchomość jest ograniczona ze względu na bolesność stawu. Pomocne mogą okazać się także chwytaki i pomoce do ubierania skarpet.
- piłki rehabilitacyjne
- artykuły do rehabilitacji
- ortezy stawu kolanowego
- pomoc w łazience
- pomoc codzienna
mgr Dagmara Sufa
zdjęcia pochodzą z google grafika
Cenne porady, im osoba starsza tym niestety takie zmiany zwyrodnieniowe coraz częściej się mogą pojawiać. A też nadwaga może się do tego mocno przyczynić. Nie tylko z kolanami można mieć problem, na https://carolina.pl/klinika-ortopedii-i-traumatologii/reka/zespol-de-quervaina/ czytałam o tak zwanym kciuku matki gdzie ból nadgarstka i kciuka także wymaga odpowiedniej rehabilitacji i leczenia.
OdpowiedzUsuń