Profilaktyka odleżyn

Profilaktyka odleżyn

Odleżyny to ognisko martwicy przechodzące w owrzodzenie skóry, tkanki podskórnej, a nawet mięśni i kości, przeważnie wtórnie zakażone. Powstają z powodu długotrwałego ucisku,np. w wyniku długotrwałego leżenia w jednej pozycji, który hamuje prawidłowy przepływ krwi. Odleżyny mogą doprowadzić do zakażenia organizmu, a nawet śmierci chorego. Trudno je leczyć, łatwiej im zapobiegać.Szacuje się, że zagrożonych ich rozwojem jest około 25% osób obłożnie chorych, choć mogą one również dotknąć osób, poruszających się na wózkach inwalidzkich.

Odleżyny najczęściej powstają w miejscach, w których punkty kostne stykają się z podłożem. Najbardziej narażone na odleżyny części ciała to okolica kości łokciowej, kości krzyżowej, pośladki, pięty, kostki, potylica.

Powstanie odleżyn jest efektem niedostatecznego ukrwienia tkanek miękkich, w wyniku ucisku wywieranego na nie, głównie przez wypukłe części kości. 
W efekcie naczynia krwionośne nie zaopatrują tkanek w składniki potrzebne do właściwego funkcjonowania, m.in. tlen. 

Jakie są przyczyny powstawania odleżyn ?
- nieodpowiednia pielęgnacja, np. narażanie skóry na podrażnienie i tarcie, 
- wilgotna, pofałdowana pościel,
- nieumiejętne przesuwania i podciąganie chorego w łóżku

Jak zapobiegać odleżynom ?

– co 1-2 godziny należy zmieniać pozycję chorego (jeśli jest to osoba na wózku, zmiana pozycji co ok 15-20 min.)
– systematyczna zmiana bielizny i pościeli chorego. 

Należy dobrze naciągać prześcieradło, żeby nie pojawiły się zagniecenia i fałdy

– 2-3 razy dziennie należy oglądać okolice skóry narażone na odleżyny

– ochrona skóry chorego – w czasie upałów musi być lekko zwilżana (gazikiem zmoczonym w przegotowanej wodzie) i dokładnie osuszana po kąpieli

- szczególnie należy dbać o higienę osób, które cierpią na nietrzymanie moczu lub stolca albo muszą w łóżku korzystać z basenu

- należy dokładnie osuszać skórę i zasypywać talkiem

– stosowanie materaca /poduszki/ krążków przeciwodleżynowych

poduszka pneumatyczna przeciwodleżynowa- refundacja 70 % przez nfz

- materac bąbelkowy przeznaczony dla osób, które jeszcze nie borykają się z odleżynami, natomiast materac rurowy powinien być stosowany u osób z odleżynami- materace te są refundowane w 70 % przez NFZ- szczegóły

materac bąbelkowy

materac rurowy

– stosowanie środków zabezpieczających przed uciskiem, np. wałek do podpierania nóg

– dieta bogata w białko, wzbogacona w witaminę C i cynk

– wykonywanie z pacjentem ćwiczeń biernych

Przydatne materiały dla pacjenta:

-artykuły przeciwodleżynowe

-opieka nad chorym leżącym

Opracowała: mgr fizjoterapii
Żaklina Stanek

grafika pochodzi z google